Kiểm định Wilcoxon-Mann-Whitney
I. Giới thiệu kiểm định Wilcoxon-Mann-Whitney
Kiểm định Wilcoxon-Mann-Whitney được sử dụng để so sánh sự khác nhau giữa hai nhóm độc lập khi biến phụ thuộc có thể là biến thứ tự hoặc biến liên tục, nhưng không yêu cầu phải có phân phối chuẩn. Đây chính là sự khác nhau giữa kiểm định này với kiểm định t-test trung bình 2 mẫu độc lập.
Xem thêm: Kiểm định phi tham số
Để sử dụng kiểm định Wilcoxon-Mann-Whitney về trung bình 2 mẫu độc lập thì dữ liệu phải thỏa mãn 4 điều kiện sau:
- Biến phụ thuộc phải là thứ tự hoặc biến liên tục,
- Biến độc lập là biến phân loại 2 mức, chẳng hạn biến giới tính (nam/nữ), biến lao động (có việc làm/thất nghiệp), biến khu vực (thành thị/nông thôn)…
- Tính độc lập của mẫu: không có mối quan hệ giữa các quan sát trong cùng một nhóm hoặc giữa 2 nhóm,
- Biến phụ thuộc không yêu cầu phải có phân phối chuẩn trong từng nhóm. Tuy nhiên, chúng ta cũng cần kiểm tra dạng phân phối của biến phụ thuộc theo 2 nhóm độc lập bằng biểu đồ histogram.
Theo hình trên, phân phối của biến thu nhập của nam và nữ có dạng giống nhau. Ở biểu đồ bên trái, hai phân phối là hoàn toàn giống nhau. Tuy nhiên, ở biểu đồ phải mặc dù có dạng giống nhau nhưng vị trí phân phối ở hai nhóm có sự khác nhau. Trong hình minh họa trên, thu nhập của lao động nam là cao hơn lao động nữ.
Phần hướng dẫn thực hành kiểm định Wilcoxon – Mann – Whitney trên SPSS sẽ được trình bày ở trang 2. Trang 3 sẽ hướng dẫn đọc kết quả kiểm định.